Gezien worden

29 november 2017

Gezien worden

Hanna twijfelt of zij nog wel naar de gezelligheidsbijeenkomsten zal gaan. Zij voelt zich soms niet gezien in de groep. Het maakt haar verdrietig.
Gezien willen worden is een diepmenselijke behoefte die in ieder mens zit. Bij het vervullen ervan komt verbinding tot stand. Hanna vertelt dat ze die verbinding wel ervaart met de kinderen in de speeltuin vlakbij haar huis. Het contact met hen is eigenlijk altijd gezellig. Dat gezellige zit hem erin dat kinderen spontaan tegen haar beginnen te kletsen en heel vertrouwelijk met haar zijn. En Hanna is solidair met hen. Dan zit ze in de flow van het opgenomen zijn in iets wat groter is dan zij zelf. Op zo’n moment deel je je ik. Dan heb je het gevoel dat je exact dezelfde ervaring hebt als iemand anders en dat vergroot de aantrekkingskracht op elkaar.

Socioloog David Riesman heeft in De welvaart voor wie? beschreven wat bijdraagt aan het ervaren van gezelligheid in een groep. Gezelligheid ontstaat bij een gevoel van vertrouwelijkheid, bij een gevoel van feestelijkheid en bij een gevoel van solidariteit tussen de groepsleden. Een oppervlakkig gevoel van solidariteit is snel aanwezig, maar het gevoel van vertrouwelijkheid en het gevoel van feestelijkheid zijn broze gevoelens. Als in een groep niemand de leiding heeft om de gezelligheid te bevorderen, is eigenlijk iedereen verantwoordelijk. En dan bestaat de kans dat juist niemand verantwoordelijkheid voor het algemeen welzijn neemt en dat bedeesde groepsleden naar huis gaan met het gevoel alweer niet aan het gesprek te hebben bijgedragen. Terwijl oprechte vriendelijkheid zelfs onaardige vreemdelingen kan ontdooien, blijkt uit onderzoek. De kinderen van de speeltuin ervaren die vriendelijkheid bij Hanna, maar in de gezelligheidsgroep voelt Hanna zelf die uitnodigende vriendelijkheid veel minder en heeft zij slechts met een paar mensen een klik.

En wat verlies je als je niet meer zou gaan? Mijn identiteit. Het lid zijn van deze groep, dat geeft Hanna besef van haar wortels. Wat heb je nodig om tijdens de bijeenkomsten genoeg voeding voor je wortels te krijgen? Door me te richten op wat goed gaat in het contact met fijne mensen. Alleen ik wil niet als een hondje achter hen aan lopen. Hanna is bescheiden. Hoe weet zij eigenlijk dat dat voor een ander vervelend is? Misschien heeft die ander ook wel behoefte aan jou als maatje om het in deze groep gezellig te hebben. Maar wat Hanna eigenlijk wil, is haar kring groter maken. Ze wil een rol gaan spelen. Ze wil zieke groepsleden gaan bezoeken. 
Als je een rol hebt binnen een groep, kunnen anderen een beroep op je doen. In dat appel dat de ander op je doet, ziet de ander jou en zie jij de ander. Dan maak je elkaar tot mens. Verantwoordelijkheid nemen voor een rol in de groep doet een mens tot leven komen. Als geen ander weet Hanna hoe belangrijk oprechte vriendelijkheid dan is voor het uitoefenen van haar rol.

Petra ter Berg