Vallen

2 december 2015

Vallen

Uit de tijd vallen heet het boek dat David Grossman heeft geschreven over wat het verlies van een kind met een mens kan doen. Grossman gebruikt poëzie om dat gevoel van verlies te kunnen vangen. In beeldende woorden beschrijft hij hoe de stemmen in het verhaal houvast proberen te zoeken voor het wegzakken in een immens, zwart gat, waar geen toekomst is.

Grossman laat zien hoezeer de hoofdpersoon het delen van het lijden van en met anderen nodig heeft om enigszins betekenis te kunnen geven aan het eigen lijden. Als het lukt om met een ander mens verbinding te ervaren en daarin zichzelf gespiegeld te zien, kan dat het leven met verlies iets minder zwaar maken.

Met Chanoeka verbinden we ons met allen die in het verre verleden ervoor streden om te mogen laten zien wie je bent en waar je voor staat. Het universele van het herdenken van het wonder van het licht, dat toen, na de herovering van de Tempel, op slechts een klein beetje olie niet één, maar acht dagen bleef branden, krijgt een persoonlijk karakter op het moment dat ieder de eigen kandelaar aansteekt. Dan mag je er letterlijk voor zorgen dat je eigen licht brandende blijft. Dat licht zichtbaar brandende houden lukt tegenwoordig wel met kaarsen en lucifers in huis. Maar het moment van aansteken, van het handelen met vuur, dwingt je er wel toe even helemaal in het heden aanwezig te zijn. En daarnaast brengt het een bezinning op de toekomst. Zullen we durven te tonen wie we zijn? Zetten we de Chanoekia voor het raam? Door het zeggen van de oude teksten tijdens het aansteken, teksten die zo velen voor ons ook gezegd hebben, voelen we ons opgenomen in een groter geheel. Dan kunnen we ons innerlijk vuur van inspiratie voorzien, putten we kracht uit het doorzettingsvermogen dat de mensen in het verleden toonden, staan we in het heden stil als we ons concentreren op de brandende vlam in onze eigen kandelaar en denken we er aan wie we in de toekomst willen zijn. Verleden, heden en toekomst vallen even samen op het feest.

Met Chanoeka vallen we in de tijd.

Petra ter Berg