Stralen
6 december 2018
Stralen
Aarzelend begint op de eerste dag van Chanoeka de kandelaar te branden met slechts een kaars. Elke dag zetten we er een kaars bij en steken die met de hulpkaars aan, totdat ze alle acht branden.
Een klein beetje anders is het die allereerste keer gegaan. Toen, bijna 2200 jaar geleden, toen de strijd voor behoud van joods leven was gewonnen, is het licht van de menora in de Tempel in Jeruzalem uit zichzelf acht dagen lang blijven branden op een hoeveelheid olie, die eigenlijk maar voor een dag genoeg zou zijn geweest.
Dat wonder was eenmalig. Maar elk jaar weer doen we graag moeite om die wonderlijke gebeurtenis na te bootsen. Misschien is dat ook wel de bedoeling, dat we ons realiseren dat het goede soms niet vanzelf komt. En dat het fijn is, om dat, wat aan het wonder vooraf ging ook een beetje te kunnen invoelen.
Die strijd voor een betere wereld waarin ieder mens volgens zijn eigen cultuur mag leven, zoals die toen door Joden is geleverd, vond plaats tijdens de totale onderdrukking door de Assyriërs van een groot deel van het Midden-Oosten. De Griekse cultuur werd door de Assyrische koning aan allen opgelegd, ook in Judea. Alle uitingen van joods leven werden verboden. Sjabbat mocht niet meer gevierd worden en de Tora niet meer bestudeerd. Zeus werd in de Tempel van Jeruzalem neergezet. Toen is een joodse verzetsgroep in actie gekomen. Zonder fysiek verzet van deze groep zou de vrijheid te mogen zijn wie je bent, niet bereikt zijn. De verzetsgroep van Juda de Maccabeeër heroverde de Tempel en heeft het licht van de altijd brandende menora weer ontstoken. Na acht dagen was weer vers geperste olie beschikbaar en de verwondering was groot dat de menora al die dagen op olie voor een dag was blijven branden.
In de samenleving waarin wij nu leven, hebben we vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst. Wij kunnen met woorden opkomen tegen onrecht.
Maar niet alleen met woorden. Met Chanoeka doen we iets, dan kunnen we hoop zichtbaar maken. We kunnen onze kandelaar, de chanoekia, voor het raam zetten.
En dan voelt het voor mij alsof het kaarslicht de boodschap, elke dag een beetje krachtiger, naar buiten toe uit straalt: zie dit licht, het verbindt ons met de waarden van Juda de Maccabeeër, met het streven naar het goede voor allen.
Petra ter Berg
